Hội chứng FOMO tác động đến trader như thế nào?

Hội ứng tâm lý FOMO (Fear Of Missing Out)

FOMO và FUD là 2 thuật ngữ về hội chứng tâm lý quen thuộc đối với hầu hết mọi người đang sống trong thời kỳ đèn neon như hiện tại, và đặc biệt nó cũng tác động một cách "active" trong lĩnh vực giao dịch tài chính và nạn nhân không ai khác đó chính là các trader.

Đây là 2 hội chứng phổ biến mà các trader dù có còn chân ướt chân ráo hay đã lặn lội nhiều năm trong ngành vẫn thường gặp phải dẫn đến các quyết định sai lầm. Vậy, FOMO và FUD là gì và làm sao để vượt qua 2 hội chứng này trong giao dịch.

FOMO, viết tắt của  Fear of Missing Out (Nỗi sợ bị bỏ lỡ) là một từ lóng mới xuất hiện trong giới trẻ, nhưng lại là hiện tượng đã tồn tại hàng ngày trong cuộc sống của chúng ta từ rất lâu.

Trong việc trading, cảm giác sợ bỏ lỡ cơ hội có thể dẫn đến các giao dịch vội vàng thiếu suy nghĩ hoặc đóng vị thế vào những thời điểm không phù hợp. Thậm chí nó có thể khiến các nhà giao dịch gặp rủi ro quá mức đối với số vốn của họ. Cảm giác FOMO đôi khi xuất hiện khi một trader nhìn thấy sự thành công của người khác diễn ra trên một thị trường chuyển động nhanh và nhiều biết động; họ cảm thấy như có rất nhiều thứ bị bỏ lỡ.

Hội chứng FOMO trong việc giao dịch

FOMO thường xảy ra khi bạn hoảng sợ và choáng ngợp trước thành công của người khác, dẫn đến những hy vọng phi lý là bạn có thể kiếm tiền giống như họ nếu như bạn không bỏ lỡ cơ hội lần này. Trên thực tế, FOMO xảy ra khi giá đang trên đà tăng mạnh. Đây là vấn đề phổ biến mà nhiều nhà giao dịch gặp phải trong sự nghiệp.

Tâm lý FOMO có thể không chừa một ai, từ các nhà giao dịch mới mở tài khoản cho đến các nhà giao dịch forex chuyên nghiệp.

Lấy lịch sử của Bitcoin làm ví dụ. Vào giữa tháng 11 năm 2017 khi giá của Bitcoin là 6.000 USD – 7.000 USD , và cộng đồng nghĩ rằng giá sẽ không thể tăng thêm được nữa. Nhưng nhờ có hiệu ứng FOMO – nỗi sợ mất lợi nhuận, mà lúc này rất nhiều người đã nhảy vào thị trường và chấp nhận mua Bitcoin với mức giá rất cao - gần 20.000 USD . Họ tự tin vào khả năng dự đoán về sự thay đổi của giá coin trong tương lai, mà bỏ quên những điều vô cùng quan trọng – nguyên tắc quản trị rủi ro và những kiến thức cơ bản và nâng cao về thị trường tiền mã hóa. Khi giá coin sụt giảm nghiêm trọng, một lần nữa vì sợ bị lỡ cơ hội mà họ đã không thể thoát khỏi giao dịch thua lỗ.

Họ tự hỏi liệu đó có phải là một sự điều chỉnh không. Và khi giá đã xuống ở mức rất thấp thì họ mới thực sự rơi vào khủng hoảng và cảm thấy cực kỳ tiêu cực về sai lầm của bản thân mình.

Động lực chính đằng sau tâm lý FOMO là gì?

Đó chính là cảm xúc. Nếu không được kiểm soát, chúng có thể mang đến rủi ro khôn lường cho nhà giao dịch.

Những yếu tố tạo ra FOMO là gì?

FOMO là một cảm giác bên trong đầu chúng ta, nhưng có thể được gây ra bởi một loạt các yếu tố bên ngoài như:

Biến động của thị trường: Sự biến động của thị trường, cho dù lên hay xuống cũng đều có thể len ​​lỏi vào tâm lý của chúng ta. Không có nhà giao dịch nào muốn bỏ lỡ một cơ hội tốt khi thị trường di chuyển.
Chiến thắng lớn: Bực mình vì những chiến thắng nhỏ lẻ gần đây. Bạn liên tục tìm kiếm những cơ hội giao dịch mới và bị cuốn vào chúng. Ban đầu nó ổn, bởi vì có nhiều người khác cũng hành động như vậy, đẩy giá đi theo một hướng, phải không? Thật không may, chuỗi chiến thắng lại không kéo dài mãi mãi.
Mất mát lặp đi lặp lại: Một số trader thường đi trong vòng luẩn quẩn: Vào lệnh, cảm thấy sợ hãi, đóng vị thế, sau đó lại cảm thấy tiếc nuối và thất vọng nên lại vào tiếp một giao dịch khác, rồi lại sợ hãi, rồi lại đóng lệnh,…. Điều này cuối cùng có thể dẫn đến tổn thất lớn hơn
Tin đồn: Nghe một tin đồn đang lan truyền có thể làm tăng cảm giác rằng mình bị bỏ rơi, rằng mình đang đứng ngoài cuộc chơi

Tâm lý FOMO có thể có ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường. Các nhà giao dịch luôn tìm kiếm cơ hội và các điểm vào lệnh khi họ cho rằng xu hướng mới sẽ hình thành, do đó cảm xúc của trader sẽ điều khiển thị trường.

Biểu đồ trên đây sử dụng chỉ số S&P 500 để làm ví dụ về cách thị trường di chuyển bởi tâm lý đám đông. Thị trường đang tăng đều, ổn định thì lại nhanh chóng tăng đột biến khi mọi người bắt đầu nhảy vào, chỉ vì sợ bỏ lỡ cơ hội. Kết quả là họ bị phản đòn khá đau như cách bạn thấy giá quay đầu giảm mạnh xuống sau đợt tăng đột ngột trong hình minh họa trên. Đó là một ví dụ về tác hại của tâm lý FOMO.

Cách để vượt qua hội chứng FOMO

Vượt qua FOMO bắt đầu bằng sự tự nhận thức và hiểu được tầm quan trọng của kỷ luật và quản lý rủi ro trong giao dịch .Dưới đây là một số mẹo và lời nhắc để giúp quản trị cảm xúc tốt hơn và không bị chi phối bởi yếu tố ngoại lai:

Sẽ luôn có một cơ hội giao dịch khác: Cơ hội giao dịch giống như xe buýt – chuyến này đi qua, chuyến sau lại tới. Nếu là chuyến cuối ngày thì đến sáng mai đằng nào cũng có thêm chuyến nữa. Bạn chỉ cần chờ đợi, cơ hội tốt hơn sẽ xuất hiện.

Có nhiều người có cùng một vị thế: Nhận ra đây là một khoảnh khắc đột phá của nhiều nhà giao dịch sẽ làm cho tâm lý FOMO trở nên nhẹ nhàng hơn.

Bám sát một chiến lược giao dịch: Mỗi trader cần có một chiến lược giao dịch, một kế hoạch giao dịch và bám sát nó. Đây là cách để đạt được thành công lâu dài.

Cảm xúc là kẻ thù của giao dịch: Học cách đặt cảm xúc sang một bên – một kế hoạch giao dịch sẽ giúp với điều này, cải thiện sự tự tin giao dịch.

Biết stop-loss: trader cần biết họ có thể chịu đựng được mức lỗ là bao nhiêu, luôn dùng dừng lỗ để giảm thiểu tổn thất nếu thị trường di chuyển bất ngờ.

Nắm rõ thị trường: Các trader nên tiến hành phân tích riêng của họ và sử dụng điều này khi giao dịch, lấy tất cả thông tin trên đồ thị để nhận thức được mọi kết quả có thể xảy ra.

Lập một nhật ký giao dịch: Không phải ngẫu nhiên mà các nhà giao dịch thành công nhất sử dụng một cuốn sổ ghi lại các giao dịch của bạn. Để bạn có thể rút ra được các bài học sau mỗi lần thất bại.

Xác định phong cách đầu tư

Việc xác định phong cách đầu tư bao gồm ngắn hạn, trung hạn hoặc dài hạn để qua đó xác định cách thức ra quyết định ảnh hưởng bởi những hiệu ứng tiêu cực như FOMO và FUD. Gỉa sử bạn thuộc phong cách ngắn hạn (lướt sóng) thì việc thuận theo các đợt FOMO sẽ giúp bạn thu được lợi nhuận nhanh chóng. Ngược lại, với phong cách trung hay dài hạn, FOMO hay FUD đều mang lại những hậu quả tiêu cực.

Kết luận lại, FOMO là chướng ngại tâm lý cần phải vượt qua trong quá trình giao dịch. Nhưng khi thực sự nhận thức rõ được nỗi sợ cảm xúc này thì chúng ta không những vượt lên mà còn có thể lợi dụng nó để đi đến những quyết định đúng đắn. Ngược lại với tâm lý đám đông mua vào khi FOMO xuất hiện, bán ra khi gặp phải hiệu ứng FUD, những nhà đầu tư khôn ngoan sẽ chọn hướng đi đối lập với phần lớn thị trường để kiếm lời.